ενδοιαστικές προτάσεις

ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ   ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ενδοιαστικές προτάσεις είναι δευτερεύουσες προτάσεις κρίσεως, που εκφράζουν  φόβο.   
εξαρτώνται από ρήματα, που εκφράζουν
 φόβο ή δισταγμό ή επιφύλαξη  :
δέδοικα ή δέδια, φοβοῦμαι, ὀκνῶ, ὑποπτεύω, φυλάττομαι, , ἀθυμῶ, σκοπῶ,κίνδυνος ἐστι, φόβος ἐστι, προσδοκία ἐστι, δέος ἐστι, ὑποψία ἐστι, κ.λ.π

Πώς εισάγονται:

1.Με το ενδοιαστικό μή , όταν το υποκείμενο του ρήματος της εξάρτησης δε θέλει να γίνει κάτι κακό ή ανεπιθύμητο και φοβάται μήπως γίνει.

2.Με το μή ού, όταν το υποκείμενο του ρήματος της εξάρτησης θέλει να γίνει κάτι καλό και επιθυμητό και φοβάται μήπως δε γίνει.

π.χ. α). δέδοικα μή τά αἴσχιστα πάθῃ=φοβάμαι μήπως πάθει τα πιο άσχημα πράγματα(φόβος μήπως γίνει κάτι το ανεπιθύμητο).
β. ὁρᾶτε, ὦ ἄνδρες, μή οὐ προσήκει ἡμῖν οὕτω εὐπειθεῖς εἶναι=κοιτάξτε, άνδρες, μήπως δεν πρέπει να είμαστε τόσο ευκολόπιστοι(φόβος μήπως δεν γίνει κάτι το επιθυμητό).

Πώς εκφέρονται:

1.      Με υποτακτική

2.       Με ευκτική του πλαγίου λόγου όταν εξαρτώνται από ιστορικό χρόνο.

3.      Με οριστική όταν ο φόβος θεωρείται ως πραγματικός

4.      Με δυνητική ευκτική ή δυνητική οριστική.

.
Χρησιμεύουν ως υποκείμενο ή αντικείμενο ή επεξήγηση ρημάτων που δηλώνουν φόβο, δισταγμό κ.λ.

        1.Από ρήματα ή λέξεις ή φράσεις φόβου,  σημαντικά ως αντικείμενά τους.

2. Από απρόσωπες εκφράσεις παρόμοιας σημασίας με τα παραπάνω ρήματα ως υποκείμενά τους.

π.χ. δέος ἐστίν, φόβος ἐστίν, κίνδυνος ἐστίν , ὑποψίαν ἐστίν κ.τ.λ.

3. Επεξήγηση , συνήθως σε δεικτική αντωνυμία ουδετέρου γένους.

Παραδείγματα

Ἐφοβήθησαν μή καί ἐπί σφᾶς ὁ στρατός χωρήσῃ.  

Κίνδυνος ἐστι μή μεταβάλωνται καί γένωνται μετά τῶν πολεμίων.  

Μενέλαον ἔχε τρόμον μή τί πάθοιεν Ἀργεῖοι.

Φοβοῦμαι μή ἀληθές ἐστι.

Δεινόν ἐφαίνετο μή τινα καί εἰς τούς ἄλλους Ἕλληνας διαβολήν σχοῖεν.

ΕΙΔΙΚΕΣ  ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Εισάγονται:
	S	ὅτι    δηλώνεται κάτι το πραγματικό ή βέβαιο
	S	ὡς    κάτι το πιθανό,το υποκειμενικό (ότι τάχα)

Εκφέρονται:
	«	Με απλή οριστική  ή δυνητική (αν) οριστική ιστορικού  χρόνου (Παρατατικού, Αορίστου, Υπερσυντέλικου) με το δυνητικό «ἄν» Μεταφράζεται   θα μπορούσε να… ή θα+Παρατατικός Εκφράζει κάτι που μπορούσε να γίνει στο παρελθόν ή το αντίθετο του πραγματικού.
		Δυνητική ευκτική Ευκτική οποιουδήποτε χρόνου,εκτός του Μέλλοντα +ἄν Εκφράζει κάτι που μπορεί να γίνει στο παρόν και στο μέλλον Μεταφράζεται με θα+παρατατικό όταν βρίσκεται σε Ενεστώτα ή με το «είναι δυνατό να..»
	«	Ευκτική του πλαγίου λόγου (το ρήμα της   κύριας πρότασης σε ιστορικό χρόνο) π.χ.Οἱ Ἕλληνες ᾔσθοντο ὅτι βασιλεύς ἐν τοῖς σκευοφόροις εἴη.

Σε τι χρησιμεύουν:
	Αντικείμενο σε ρήματα λεκτικά,γνωστικά,αισθητικά,δεικτικά
	Υποκείμενο σε απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις
	Επεξήγηση ουδετέρου αντωνυμίας ,κυρίως δεικτικής (τουτο-ταυτα κ.λ.π.)

Παραδείγματα

Οὗτοι ἔλεγον ὅτι Κῦρος τέθνηκεν.

Λέγει ὁ κατήγορος ὡς ὑβριστής εἰμί.

Δῆλον γάρ ἐστί ὅτι νῦν οὐ περί δόξης πολεμοῦσιν.

Ἐγώ δέ οὐκ ἀγνοῶ τοῦθ’, ὅτι ὑμεῖς ἐν ὀργῇ ποιεῖσθε .

Λέγουσι οἱ σοφισταί ὡς οὐδέν δέονται χρημάτων.

Δῆλον ἦν ὅτι ἐν Θερμοπύλαις οὐκ ἄν ἠττήθησαν ὑπό τῶν Περςῶν.

25 Μαρτίου 1821 - ΜΕΡΟΣ Β'

http://www.youtube.com/watch?v=QNoZhCbaLlI

25 Μαρτίου 1821 - ΜΕΡΟΣ Α'

http://www.youtube.com/watch?v=iXHh0dObJFI

χρήσεις του μορίου «ἄν»

Είδη   του   ἄν

1. Δυνητικό ἄν

¥     δέχεται άρνηση «οὐ»

α'. Με οριστική ιστορικών χρόνων        

 β'. Με ευκτική, πλην μέλλοντα        

γ'. Με απαρέμφατο, πλην μέλλοντα       

δ'. Με μετοχή,  πλην μέλλοντα.

   --ἐπαιδεύετο ἄν τις.

   --οὐκ ἄν ἐποίησε τοῦτο.

2. Αοριστολογικό ἄν

¥     δέχεται άρνηση «μή»

¥     Είναι πάντοτε δεύτερη λέξη. 

¥     Με     υποτακτική

¥     πάντοτε, σε  αναφορικές και χρονικές προτάσεις

  κάτι   το αόριστο  και μη συγκεκριμένο.   

(Μετάφρ.: τυχόν, θά,    ή      μένει αμετάφραστο).

 --δίδου  τά ἐπιτήδεια, ἕως  ἄν πορεύωμαι.

3. Υποθετικό ἄν

δέχεται άρνηση «μή»

¥     Με   υποτακτική

¥     πάντοτε,   σε υποθετικές  προτάσεις.

¥     Στην αρχή    της  πρότασης

Υπόθεση ή αόριστη επανάληψη.(Μετάφρ.:    ἐάν, ὁσάκις).

--ἄν ὑμᾶς ὁρῶσιν  οἱ στρατιῶται  ἀθυμοῦντας, πάντες κακοί ἔσονται.

 «’Αν εμέ αποκτείνητε, ουκ εμέ βλάψετε, αλλ’ υμας αυτούς»

Να εντοπίσετε τα είδη του ἄν

1. Πράττουσι ὅ τι ἄν βούλωνται
2. Ἄν ἐγγὺς ἔλθῃ θάνατος, οὐδεὶς βούλεται θνῄσκειν.
3. Τὶ γὰρ ἄν ἔλεγεν;
4. Ὅ,τι ἂν μέλλῃς ἐρεῖν, πρότερον ἐπισκόπει τῇ γνώμῃ.
   
   

Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ

Ο Α΄Παγκόσμιος πόλεμος χαρακτηρίστηκε ως πόλεμος των "χαρακωμάτων

Αίτια

οι χώρες της Ευρώπης που είχαν αναπτύξει μεγάλη βιομηχανία ήρθαν αντιμέτωπες. Αιτία ήταν, κυρίως, η προσπάθεια τους να εξασφαλίσουν περισσότερες πρώτες ύλες και νέες αγορές για τα προϊόντα τους. 

• Εθνικισμός   
  Έθνος: 

    Ομάδα ανθρώπων που κατοικούν, συνήθως, στην ίδια γεωγραφική περιοχή, έχουν κοινή καταγωγή, κοινή γλώσσα, κοινούς δεσμούς ιστορικής παράδοσης, πολιτισμού και κουλτούρας, καθώς και συνείδηση ότι ανήκουν σε μια κοινότητα με αυτά τα γνωρίσματα
• Ιμπεριαλισμός   Η επεκτατική πολιτική των βιομηχανικά αναπτυγμένων κρατών σε βάρος άλλων κρατών 
• Μιλιταρισμός   Εκφράστηκε με τον ανταγωνισμό των εξοπλισμών μεταξύ της Γερμανίας και των άλλων ευρωπαϊκών δυνάμεων  και με την προβολή του πολέμου ως μέσου επίλυσης των διεθνών διαφορών  

    



Η αφορμή για τη σύγκρουση 


 Το 1914 δολοφονήθηκε στο Σεράγεβο από Σέρβο φοιτητή, ο διάδοχος του θρόνου της Αυστρίας Φερδινάνδος , και αυτή κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Σερβίας.Μέσα σε λίγες μέρες ο πόλεμος γενικεύτηκε.

Μια απεικόνιση του στρατοκρατικού πνεύματος

Όταν πήγαμε στα διοικητή της περιοχής για να καταταχτούμε, είμαστε μια τάξη από εικοσάχρονους νέους και, μερικοί ανάμεσά μας ξυρίστηκαν με καμάρι για πρώτη φορά, πριν μπουν στα παραπήγματα .

... Μας εκπαίδευσαν δέκα εβδομάδες σ' ένα στρατόπεδο κι αυτό το διάστημα μας επηρέασε πιο βαθιά από τα δέκα χρόνια του σχολείου. Μάθαμε πως ένα γυαλιστερό κουμπί βαραίνει περισσότερο από τέσσερις τόμους του Σοπενάουερ. Ξαφνιασμένο στην αρχή, ύστερα πικραμένοι και στο τέλος αδιάφοροι παραδεχτήκαμε πως, σημασία δεν έχει ο νους μα η βούρτσα των παπουτσιών, το πνεύμα μα το σύστημα, η ελευθερία μα τα γυμνάσια. Γίναμε στρατιώτες με προθυμία κι ενθουσιασμό μα έκαναν ό,τι μπορούσαν για να τα τσακίσουν όλ' αυτά. Ύστερα από τρεις βδομάδες καταλάβαμε πια πως ο δεκανέας με τα γαλονάκια του, θα είχε για μας μεγαλύτερη εξουσία απ' όση είχαν πριν οι γονείς, οι δάσκαλοι και ολόκληρη η φιλοσοφία από τον Πλάτωνα ως τον Γκαίτε.

Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο.

Είμαι νέος, μόλις έκλεισα τα 20∙ από τη ζωή δεν ξέρω παρά μόνο την απελπισία, το θάνατο, το φόβο και μια αλυσίδα από ανόητες επιπολαιότητες, πάνω από μια άβυσσο πόνων και θλίψεων. Βλέπω τους λαούς να ορμούν σε άλλους λαούς, να σκοτώνουν και να σκοτώνονται, χωρίς ούτε κι εκείνοι να ξέρουν το γιατί. υπακούοντας σ' αυτούς που τους στέλνουν, χωρίς συναίσθηση του κινδύνου ή της ευθύνης τους. Βλέπω πως οι δυναμικότεροι εγκέφαλοι του κόσμου εφευρίσκουν όπλα για να γίνονται όλα αυτά μ' έναν τρόπο ακόμα πιο ραφιναρισμένο και να διαρκούν όσο γίνεται περισσότερο. Κι όλοι οι συνομήλικοί μου εδώ, στην αντικρινή παράταξη, σ' ολόκληρο τον κόσμο το βλέπουν όπως εγώ. Αυτή είναι η ζωή της γενιάς μου και η δική μας. Τι θα κάνουν άραγε οι πατεράδες μας αν μια μέρα σηκωθούμε και παρουσιαστούμε μπροστά τους για να τους ζητήσουμε λογαριασμό; Τι περιμένουν από μας όταν μια μέρα τελειώσει ο πόλεμος; Χρόνια ολόκληρα σκοτώναμε μόνο. Αυτό ήταν το πρώτο μας επάγγελμα στη ζωή. Για μας η επιστήμη της ζωής περιορίζεται στο θάνατο. Τι θα συμβεί ύστερα; Και τι θ' απογίνουμε εμείς;

Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο.

Δε γνωρίζω άλλο ψυχικό συγκλονισμό που να συγκρίνεται μ' αυτόν που υφίσταται ο στρατιώτης που βρίσκεται στο χαράκωμα, όταν οι οβίδες πέφτουν γύρω του. Η ασφάλεια πληρώνεται μ’ ένα φοβερό σπάσιμο των νεύρων. Αυτό το σφυροκόπημα σε καταδιώκει και σε κρατά θαμμένο σε μια βρωμερή γαλαρία που μπορεί να γίνει, σε λίγο, κι ο αληθινός τάφος σου.

Γκαμπριέλ Σεβαλιέ, Ο Φόβος

ο πόλεμος διεξάγεται σε δύο κύρια μέτωπα: 

ΔΥΤΙΚΟ  και  ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ

Μια  συμφιλίωση των αντιμαχόμενων στρατιωτικών μονάδων καταγράφηκε τα Χριστούγεννα του 1914, στο δυτικό μέτωπο.  Γερμανοί, Βρετανοί και Γάλλοι στρατιώτες βγήκαν από τα χαρακώματα και προχώρησαν σε ανακωχή.

Στιγμιότυπο από την κινηματογραφική ταινία «Καλά Χριστούγεννα» του σκηνοθέτη Κριστιάν Καριόν,

1917 - Η καμπή του πολέμου

•  Οι ΗΠΑ εισέρχονται στον πόλεμο στο πλευρό των αγγλογάλλων τον Απρίλιο, λόγω της βύθισης του αμερικανικού υπερωκεανίου «Λουζιτάνια» από γερμανικό υποβρύχιο.Παρέχουν σημαντική υλικοτεχνική βοήθεια στους Αγγλογάλλους.

Οι ΗΠΑ προσέφεραν στον πόλεμο:

 

• 1.000.000 περίπου στρατιώτες

• ΄Αφθονη υλική και τεχνολογική υποστήριξη

•  Η Ρωσία  ζητεί το Δεκέμβριο ανακωχή, που θα καταλήξει στη συνθήκη ειρήνης του Μπρεστ Λιτόφσκ το Μάρτιο του 1918.
•  Η Ελλάδα εισέρχεται στον πόλεμο στο πλευρό των Αγγλογάλλων τον Ιούνιο. 

•  Ο Βενιζέλος πίστευε πως η θέση της Ελλάδας ήταν στο πλευρό της Αντάντ. Αντίθετος ήταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, που  επέμενε να μείνει η Ελλάδα ουδέτερη. Η διαφωνία αυτή είχε ως αποτέλεσμα να αρχίσουν στο εσωτερικό της χώρας διαμάχες, που δίχασαν το λαό. 

Το φαινόμενο ονομάστηκε Εθνικός Διχασμός, αποτυπώθηκε γεωγραφικά στη διάσπαση σε «κράτος των Αθηνών» υπό τον Κωνσταντίνο και «κράτος της Θεσσαλονίκης» υπό τον Βενιζέλο 

Το τέλος του πολέμου

11η Νοεμβρίου 1918 - Η Γερμανία υπογράφει ανακωχή και ο πόλεμος τερματίζεται

Τα θύματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ανήλθαν σε 9 εκατομμύρια στρατευμένους και σε άλλους τόσους αμάχους ξεπερνώντας συνολικά τα 18,5 εκατομμύρια .

ΠΑΘΗΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ- ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ

Παθητικός μέλλοντας α΄

Για να σχηματίσουμε τον παθητικό μέλλονται χρησιμοποιούμε:

 το θέμα (λυ)+το πρόσφυμα (θη)+την κατάληξη του μέσου μέλλοντα (σομαι)

Οριστική	Ευκτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
λυ-θή-σομαι λυ-θή-σῃ λυ-θή-σεται λυ-θη-σόμεθα λυ-θή-σεσθε λυ-θή-σονται	λυ-θη-σοίμην λυ-θή-σοιο λυ-θη-σοιτο λυ-θη-σοίμεθα λυ-θή-σοισθε λυ-θή-σοιντο	λυ-θή-σεσθαι	λυ-θη-σόμενος λυ-θη-σομένη λυ-θη-σόμενον

Ë  Πώς σχηματίζεται ο Παθητικός Μέλλοντας των αφωνόληκτων ρημάτων, δηλαδή αυτών που το θέμα τους τελειώνει σε σύμφωνο;
Ρήματα που το θέμα τους λήγει σε….
Π, β, φ, πτ + -θήσομαι = -φθήσομαι
π.χ.     πέμπ- ομαι      πεμφ-θήσομαι
Κ, γ,χ, σσ/ττ + -θήσομαι = - χθήσομαι
π.χ. διώκ-ομαι         διωχθήσομαι
τ,δ,θ, ζ + -θήσομαι = -σθήσομαι
π.χ.   πείθ-ομαι       πεισ-θήσομαι

Παθητικός αόριστος α΄

Για να σχηματίσουμε τον παθητικό αόριστο χρησιμοποιούμε:

 την αύξηση (ε)+το θέμα (λυ)+το πρόσφυμα (θη)+τις καταλήξεις του παθητικού αορίστου

Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
ἐ-λύ-θην ἐ-λύ-θης ἐ-λύ-θη ἐ-λύ-θημεν ἐ-λύ-θητε ἐ-λύ-θησαν	λυ-θῷ λυ-θῇς λυ-θῇ λυ-θῷμεν λυ-θῇτε λυ-θῷσι	λυ-θείην λυ-θείης λυ-θείη λυ-θεῖμεν λυ-θεῖτε λυ-θεῖεν	λύ-θη-τι λυ-θή-τω λύ-θη-τε λύ-θέ-ντων	λυ-θῆ-ναι	λυ-θείς λυ-θεῖσα λυ-θέν

Β' παθητικός μέλλοντας και αόριστος

1.  Από τον παθητικό μέλλοντα και τον παθητικό αόριστο πολλών ρημάτων 

λείπει το θ τουπροσφύματος θη και θε και έτσι οι χρόνοι αυτοί 

σχηματίζονται μόνο με το προσφυμα η ή ε:γραφ-ή-σομαι 

( αντί γραφ-θή-σομαι) ἐγράφ-η-ν (αντί ἐγράφ-θη-ν) γραφ-έ-ντων 

(αντί γραφ-θέ-ντων)

Οι χρόνοι αυτοί λέγονται παθητικός μέλλοντας β' και

 παθητικός αόριστος β'.

ΚΛΙΣΗ. Οι δεύτεροι αυτοί χρόνοι κλίνονται, όπως οι πρώτοι 

(δηλαδή, όπως οι παθητικοί μέλλοντες και

αόριστοι των φωνηεντολήκτων ρημάτων 

χωρίς όμως το θ των προσφυμάτων θη ή θε) με μόνη τη διαφορά ότι ο παθητικός αόριστος β' έχει στο β' ενικό πρόσωπο 

της προστα­κτικής κατάληξη -θι:      γράφη-θι.

Μετατροπή ενεργητικής σε παθητική σύνταξη
 Στάδια
α) Μετατρέπουμε το ρήμα από ενεργητικό σε παθητικό.
β) Το αντικείμενο της ενεργητικής φωνής στη μέση φωνή θα τεθεί σε ονομαστική ως υποκείμενο.
γ) Το υποκείμενο της ενεργητικής φωνής στη μέση φωνή θα τεθεί ως ποιητικό αίτιο.
δ) Αν το ενεργητικό ρήμα είναι δίπτωτο, δέχεται δηλ. δύο αντικείμενα, τότε στη μέση φωνή θα τεθεί ως υποκείμενο το άμεσο αντικείμενο, ενώ το έμμεσο θα παραμένει και στη μέση φωνή αντικείμενο.

ενεργητική σύνταξη	υποκείμενο	ρήμα	αντικείμενο
	Οἱ Λακεδαιμόνιοι	ἐνίκησαν	τοὺς Ἀθηναίους
παθητική σύνταξη	Οἱ Άθηναῖοι	ἐνικήθησαν	ὑπὸ τῶν Λακεδαιμονίων
	υποκείμενο	ρήμα	ποιητικό αίτιο

Κατά τη μετατροπή της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική παρατηρούμε τις αντίστροφες αλλαγές απ' ότι στη μετατροπή της ενεργητικής σε παθητική.

α) το παθητικό ρήμα μετατρέπεται σε ενεργητικό

β) το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται αντικείμενο

γ) το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του ενεργητικού

παθητική σύνταξη	Οἱ Άθηναῖοι	ἐνικήθησαν	ὑπὸ τῶν Λακεδαιμονίων
	υποκείμενο	ρήμα	ποιητικό αίτιο
ενεργητική σύνταξη	υποκείμενο	ρήμα	αντικείμενο
	Οἱ Λακεδαιμόνιοι	ἐνίκησαν	τοὺς Ἀθηναίους

Στην   παθητική  σύνταξη,   το  ρήμα  δηλώνει  ότι  κάποιος  παθαίνει  κάτι  από  κάποιον  ή  από  κάτι.  Η  παθητική  σύνταξη  τονίζει  περισσότερο  το  αποτέλεσμα  της  ενέργεια.    Αυτός  που  ενεργεί  εμφανίζεται  με  τη  μορφή  του  ποιητικού  αιτίου 

Ποιητικό αίτιο λέγεται ο προσδιορισμός, που δηλώνει κυρίως πρόσωπο - πράγμα 

από το οποίο παθαίνει κάτι  το υποκείμενο ενός ρηματικού τύπου, 

Πολλοί κατεκόπησαν ὑπό τῶν βαρβάρων 

Το ποιητικό αίτιο εκφέρεται:

1. Με γενική και με μια από τις προθέσεις:

ὑπό,ἀπό,ἐκ, παρά, πρός 

Καλλίξενος μισούμενος ὑπό πάντων λιμῷ ἀπέθανε 

Ἐπράχθη  οὐδέν ἀπό τῶν τυράννων ἔργον ἀξιόλογον 

 2.   Με δοτική προσώπου συνήθως, όταν το ρήμα είναι χρόνου παρακειμένου ή υπερσυντελίκου ή τετελεσμένου μέλλοντα, .

Ταῦτα ὡμολόγητο  ὑμῖν τε καί σοί 

 3.  Με δοτική προσώπου μόνο κοντά στα ρηματικά επίθετα σε -τέος.

 Διαβατέος ἐστίν ἡμΐν ὁ ποταμός 

 4. Με δοτική κοντά στα ρηματικά επίθετα σε -τος, αλλά και με γενική με τις προθέ­σεις:

ἀπό, ἐκ,παρά, πρός και κυρίως με την ὑπό .

Οὐ θεατός ἡμῖν ἐστι ].