ΧΡΟΝΟΙ ΚΑΙ ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ
Μπορούμε να
κατατάξουμε τους χρόνους σε τρεις κατηγορίες:
1.Παροντικοί
χρόνοι: (Αυτοί που μιλούν για το σήμερα):
Ενεστώτας,
2.Παρελθοντικοί
χρόνοι: (Αυτοί που μιλούν για το χτες ):
Παρατατικός, Αόριστος, , Υπερσυντέλικος.
3.Μελλοντικοί
χρόνοι: (Αυτοί που μιλούν για το αύριο ):
Στιγμιαίος Μέλλοντας, Εξακολουθητικός Μέλλοντας, Συντελεσμένος Μέλλοντας
ΧΡΟΝΟΙ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ
ΠΟΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
|
ΧΡΟΝΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
|
||||
ΠΑΡΟΝ
|
ΠΑΡΕΛΘΟΝ
|
ΜΕΛΛΟΝ
|
|||
ΜΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ
(Το γεγονός έχει διάρκεια ή είναι επαναλαμβανόμενο.)
|
Ενεστώτας:
διαβάζω
|
Παρατατικός:
διάβαζα
|
Εξακολουθητικός Μέλλοντας:
θα διαβάζω
|
||
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ
(Το γεγονός είναι στιγμιαίο και ολοκληρωμένο.)
|
-- --
|
Αόριστος:
διάβασα
|
Συνοπτικός ή Στιγμιαίος Μέλλοντας:
θα διαβάσω
|
||
ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟ
(Το γεγονός παρουσιάζεται ως ολοκληρωμένο σε σχέση με ένα συγκεκριμένο
χρονικό σημείο.)
|
Παρακείμενος:
έχω διαβάσει
|
Υπερσυντέλικος:
είχα διαβάσει
|
Συντελεσμένος Μέλλοντας:
θα έχω διαβάσει
|
||
. Να
γράψεις τα παρακάτω ρήματα στον Αόριστο και στο Στιγμιαίο Μέλλοντα.
Ενεστώτας
|
Αόριστος
|
Στιγμιαίος Μέλλοντας
|
βοηθώ
|
||
οδηγώ
|
||
τραγουδώ
|
||
παίζω
|
||
γράφω
|
||
γελώ
|
Να συμπληρώσεις στους παρακάτω πίνακες, τους
χρόνους που λείπουν
Ενεστώτας
|
Αόριστος
|
Στιγμιαίος Μέλλοντας
|
παίζω
|
||
φωτίζω
|
||
γράφω
|
||
διαβάζω
|
||
κοιτάζω
|
Να γράψεις τα παρακάτω ρήματα
στον Αόριστο και το Στιγμιαίο Μέλλοντα
Ενεστώτας
|
Αόριστος
|
Στιγμιαίος Μέλλοντας
|
γράφω
|
||
γράφομαι
|
||
φωτίζω
|
||
φωτίζομαι
|
||
ψήνω
|
||
ψήνομαι
|
||
γεννώ
|
||
γεννιέμαι
|
Πρόσωπο
|
Ενεστώτας
|
Αόριστος
|
Στιγμιαίος Μέλλοντας
|
εγώ
|
ντύνω
|
||
εσύ
|
|||
αυτός
|
|||
εμείς
|
|||
εσείς
|
|||
αυτοί
|
ΑΟΡΙΣΤΟΣ
|
||||
εγώ
|
έπαιξα
|
έγραψα
|
ήπια
|
διάβασα
|
εσύ
|
||||
αυτός, ή, ό
|
||||
εμείς
|
||||
εσείς
|
||||
αυτοί, ές, ά
|
||||
0Ι ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ
Οι εγκλίσεις
είναι οι διάφορες μορφές που παίρνουν τα ρήματα για να μας δείξουν τι ακριβώς εκφράζει το
υποκείμενο. Αν, δηλαδή, μας αναφέρει
κάτι που είναι πραγματικό ή αν εκφράζει μια επιθυμία ή αν προστάζει. Ι
- Η οριστική, που φανερώνει το πραγματικό, το
σημερινό, το βέβαιο.(ο Κώστας τρέχει, ο σκύλος γαβγίζει, το παιδί ντύθηκε,
η μπάλα χάθηκε, κ.λ.π.).
Μπορεί όμως να
δηλώνει και:
2. Ø Το πιθανό, π.χ. «Θα
πέρασε από το σπίτι σου
αλλά δε θα σε βρήκε».
3. Ø Το δυνατό, π.χ. «Θα έκανα τα πάντα για να σε
κερδίσω.».
4. Ø Ευχή (ευχετική οριστική), π.χ.
«Μακάρι να μην τον άκουγα.».
5. Ø Παράκληση, π.χ. «Δεν έρχεσαι
αύριο μαζί μου στο σπίτι;».
Η
υποτακτική, που φανερώνει αυτό που θέλουμε ή αυτό που
περιμένουμε να γίνει.(ας τρέξουμε να προλάβουμε, ας έβρεχε λίγο να δροσίσει, ας
ζέσταινε λίγο, θα βρέξει σίγουρα, θα ζεστάνει αύριο, θα πονέσει λίγο, όταν
ξημερώσει θα ξεκινήσουμε, όταν χιονίσει θα πάμε για σκι, πρέπει να τρέξω στο
σπίτι γρήγορα, θέλω να παίξω ποδόσφαιρο, κ.λ.π.).
Επιθυμία, π.χ. «Ας είμαστε καλά.».
v
Ενδεχόμενο, π.χ. «Αν διαβάσω
θα περάσω στη σχολή που θέλω.».
v
Αλλά και:
·
Προτροπή, π.χ. «Ας φύγουμε
τώρα γιατί αργήσαμε.».
·
Παραχώρηση, π.χ. «Ας έρθει
και ο φίλος σου μαζί.».
·
Ευχή, π.χ. «Ας έχει
την Παναγιά κοντά του!».
·
Το δυνατό, π.χ. «Στο σπίτι να δεις καβγάς που έγινε!».
·
Απορία, π.χ. «Να πέτυχα άραγε στις εξετάσεις;».
·
Πιθανό, π.χ. «Έρθει
δεν έρθει, εγώ θα πάω.».
·
Προσταγή ή απαγόρευση, π.χ. «Μην ξανάρθεις σπίτι».
Η
προστακτική που φανερώνει διαταγή ή παράκληση ή
ευχή.(τρέξτε γρήγορα, σταματήστε τις φωνές, προχωρήστε πιο μπροστά, σταμάτησε
παιδί μου τα κλάματα, χόρεψε λίγο και συ, βόηθα Παναγιά μου, πήγαινε στο καλό
παιδί μου, κ.λ.π.).
v Προσταγή (Φύγε!).
v Προτροπή (Φύγε λίγο και εσύ να ξεκουραστείς.).
v Παράκληση και ειδικότερα άμεση
παράκληση (Φύγε, σε παρακαλώ.).
v Παραχώρηση
/ άδεια (Φύγε, άμα θέλεις.).
v Ευχή (Πήγαινε, παιδί μου,
στο καλό!).
v Έντονη ενέργεια (Λέγε-λέγε, με
έπεισες
Οι χρόνοι
των ρημάτων δε σχηματίζονται σε όλες τις εγκλίσεις. Το σχηματισμό των χρόνων
σε κάθε έγκλιση μπορείτε να τον δείτε στον παρακάτω πίνακα:
ΟΡΙΣΤΙΚΗ
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
Ενεστώτας Ενεστώτας Ενεστώτας
Παρατατικός - -
Αόριστος Αόριστος Αόριστος
Εξακολουθητικός Μ. - -
Στιγμιαίος Μ. - -
Παρακείμενος Παρακείμενος
Υπερσυντέλικος - -
Συντελεσμένος Μ. -
-
Να
γράψεις μέσα στην παρένθεση την έγκλιση των ρημάτων των παρακάτω προτάσεων.
Κλείσε το παράθυρο. (……………………….)
Να διαβάσεις το μάθημα.(………………………)
Μακάρι να πάμε εκδρομή. (………………………)
Βοήθησέ με.(…………………………….)
Αυξήθηκε η τιμή της βενζίνης. (……………………………)
Θα έρθουν σήμερα το βράδυ (………………………….)
Φτιάξε μου ένα καφεδάκι. (…………………..)
Συμπλήρωσε τους τύπους των ρημάτων που
ζητούνται, όπως το παράδειγμα
Οριστική ενεστώτα
|
Οριστική αορίστου
|
Υποτακτική αορίστου
|
εφαρμόζω
|
εφάρμοσα
|
να εφαρμόσω
|
γράφεις
|
||
λύνει
|
