ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΛΙΑΔΑΣ

ΑΠΌ  ΤΗΝ  ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ    www. clever class.gr

ΡΑΨΩΔΙΑ Α

ΣΤΙΧΟΙ 1 – 53

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.1-11: Προοίμιο – Επίκληση της Μούσας – Εισαγωγή στην επική αφήγηση.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.12-24: Ο Χρύσης ζητάει την απελευθέρωση της κόρης του.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 25-43: Ο Αγαμέμνονας αρνείται και διώχνει το Χρύση – Η προσευχή του Χρύση.

4^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 44-53: Ο Απόλλωνας στέλνει λοιμό στους Αχαιούς.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Για να πει την ιστορία του, ο ποιητής χρειάζεται τη βοήθεια της Μούσας.

2)      Ο θυμός του Αχιλλέα έφερε πολλές συμφορές στους Αχαιούς.

3)      Ο θυμός ήταν αποτέλεσμα της έχθρας που έστειλε ο Απόλλωνας ανάμεσα στον Αχιλλέα και στον Αγαμέμνονα, επειδή ο τελευταίος πρόσβαλε τον ιερέα Χρύση και δεν άφησε ελεύθερη την κόρη του.

ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ ΘΕΩΝ:

1)      Ο ποιητής καλεί τη θεά (τη μούσα) να τον βοηθήσει στην αφήγηση της ιστορίας του.

2)      Ο Χρύσης επικοινωνεί με τον Απόλλωνα και μπορεί να τον πείσει να του κάνει κάποια χάρη.

3)      Ο Απόλλωνας οργίζεται με τον Αγαμέμνονα.

4)      Ο Δίας κάνει τρομερά σχέδια για τους ανθρώπους και φροντίζει  να εκπληρωθεί η βούλησή του με οποιοδήποτε κόστος για τους θνητούς.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:

-          ΑΧΙΛΛΕΑΣ: Παθιασμένος, ευγενικός, άριστος, φιλονικεί με τον Αγαμέμνονας και ο τρομερός θυμός του έχει ολέθριες συνέπειες για τους Αχαιούς.

-          ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ: Σκληρός, ασεβής, εγωιστής, αντιπαθής, που ασκεί με απόλυτο τρόπο την εξουσία που του δίνουν οι τίτλοι του.

-          ΧΡΥΣΗΣ: Θεοσεβής και συμπαθητικός αρχικά, εγωιστής, εκδικητικός, που βάζει πάνω απ’ όλα το δικό του συμφέρον.

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΙΛΙΑΔΑΣ – ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ:

1)      Οι ανθρωπόμορφοι θεοί επεμβαίνουν στις ανθρώπινες υποθέσεις και καθορίζουν την εξέλιξή τους.

2)      Ένα θεϊκό σχέδιο είναι η πρώτη αρχή από την οποία πηγάζουν όλα όσα συμβαίνουν.

3)      Η οργή παίζει σημαντικό ρόλο και στα δύο έπη. Στην Ιλιάδα έχουμε την οργή του Απόλλωνα και του Αχιλλέα, ενώ στην Οδύσσεια την οργή του Ποσειδώνα.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΙΛΙΑΔΑΣ – ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ:

1)      Σε αντίθεση με την Ιλιάδα, η Οδύσσεια έχει δύο επιμέρους προοίμια: το προοίμιο του ποιητή και το προοίμιο της μούσας. Επίσης, από το προοίμιο της Ιλιάδας λείπει η παράκληση.

2)      Θέμα της Οδύσσειας είναι ο Οδυσσέας και οι περιπέτειές του. Θέμα της Ιλιάδας είναι η οργή και οι συνέπειές της.

3)      Η υπόθεση της Ιλιάδας ξετυλίγεται κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου. Η υπόθεση της Οδύσσειας ξετυλίγεται μετά τον Τρωικό πόλεμο.

                                                                                                            

ΣΤΙΧΟΙ 54 – 306

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.54-68: Ο Αχιλλέας συγκαλεί συνέλευση και προτείνει να  συμβουλευτούν μάντη.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 69-84: Ο μάντης Κάλχας εκφράζει το φόβο του να μιλήσει και ζητεί προστασία από τον Αχιλλέα.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.85-101: Ο Αχιλλέας διαβεβαιώνει το μάντη πως δεν κινδυνεύει κι εκείνος αποκαλύπτει την αιτία του κακού.

4^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.102-129: ο Αγαμέμνονας κατηγορεί το μάντη.

5^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 130-187: Η σύγκρουση του Αγαμέμνονα με τον Αχιλλέα.

6^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.188-244: Ο εξοργισμένος Αχιλλέας σκέφτεται να σκοτώσει τον Αγαμέμνονα – Παρεμβαίνει η Αθηνά και τον συγκρατεί.

7^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.245-303: Η προσπάθεια του Νέστορα να συμφιλιώσει τους δυο ήρωες.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η συνέλευση.

2)      Οι κατηγορίες του Αγαμέμνονα εναντίον του μάντη Κάλχαντα.

3)      Η σύγκρουση Αχιλλέα και Αγαμέμνονα.

4)      Η αιτία του Τρωικού πολέμου.

5)      Η παρέμβαση της Αθηνάς και ο διάλογός της με τον Αχιλλέα.

6)      Η αποχώρηση του Αχιλλέα από τον πόλεμο και οι προβλέψεις του.

7)      Η αποτυχημένη παρέμβαση του Νέστορα.

ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ ΘΕΩΝ:

-          Στίχοι 195-196 και 208-209: Η Ήρα αγαπάει εξίσου τον Αγαμέμνονα και τον Αχιλλέα.

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΘΕΩΝ:

-          Στίχοι 193-222: Η Αθηνά κατεβαίνει από τον Όλυμπο και συνομιλεί με τον Αχιλλέα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:

-          ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ: Σκληρός, εγωιστής, αλαζόνας, φιλονίκης.

-          ΑΧΙΛΛΕΑΣ: Γενναίος, λογικός, δίκαιος, ανυποχώρητος σε ζητήματα τιμής, συναισθηματικός, ευσεβής, υπερήφανος, εγωιστής.

-          ΝΕΣΤΟΡΑΣ: Λογικός, σοφός, με άψογη επιχειρηματολογία.

ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟΣ:

-          Η Αθηνά λειτουργεί ως «από μηχανής θεός» αφού παρεμβαίνει στη φιλονικία Αγαμέμνονα – Αχιλλέα, τη στιγμή που ο Αχιλλέας σκέφτεται να σκοτώσει τον αρχιστράτηγο, δίνει δηλαδή λύση σε κρίσιμες στιγμές της πλοκής, τη λύση που δεν μπορούν να δώσουν με αληθοφάνεια οι πρωταγωνιστές του έργου.

Η ΦΙΛΟΝΙΚΙΑ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ ΚΑΙ ΑΧΙΛΛΕΑ:

1)      Στίχοι 106-120: Εισαγωγή.

2)      Στίχοι 121-147: Χαλαρή αντιπαράθεση.

3)      Στίχοι 148-171: Απότομη ένταση και μετατροπή της αντιπαράθεσης σε ανοιχτή πλέον σύγκρουση, αποκάλυψη μιας υποβόσκουσας γενικότερης αντιπαλότητας.

4)      Στίχοι 172-187: Κορύφωση της σύγκρουσης.

5)      Στίχοι 188-222: Μετεωρισμός της σύγκρουσης, εσωτερική πάλη του Αχιλλέα, παρέμβαση της Αθηνάς.

6)      Στίχοι 223-244: Πτώση σε καθαρά λεκτική αντιπαράθεση, επικύρωση με τον όρκο του Αχιλλέα.

7)      Στίχοι 245-284: Διακοπή της αντιπαράθεσης.

8)      Στίχοι 285-303: Χαλάρωση και κλείσιμο.

ΣΤΙΧΟΙ 350 – 431

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.349-412: Ο Αχιλλέας παραπονιέται στη Θέτιδα.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.413-431: Η Θέτις παρηγορεί το γιο της και υπόσχεται να μεσολαβήσει στο Δία.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η προσευχή – παράπονο του Αχιλλέα.

2)      Η επέμβαση της Θέτιδας.

3)      Η επιλεκτική αναδιήγηση των γεγονότων.

4)      Το άλλο πρόσωπο του Αχιλλέα.

5)      Η υπόσχεση και η προτροπή της Θέτιδας.

                                                                                                           

ΣΤΙΧΟΙ 494 – 612

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.494-531: Η Θέτις στον Όλυμπο – Ο διάλογός της με το Δία.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.532-571: Διάλογος Ήρας – Δία.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.572-612: Η παρέμβαση του Ήφαιστου – Το κλείσιμο της μέρας.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η κοινωνική οργάνωση των θεών και η σχέση της με την ανδροκρατούμενη κοινωνία των θνητών.

2)      Η σχέση της σύγκρουσης στον Όλυμπο με τη σύγκρουση στο στρατόπεδο των Αχαιών.

3)      Έριδες των θεών για χάρη των θνητών.

4)      Η θεϊκή οικογένεια.

5)      Το πάθημα του Ήφαιστου.

6)      Η εναλλαγή σοβαρού και κωμικού στοιχείου.

Η σχέση της σύγκρουσης στον Όλυμπο με τη σύγκρουση στο στρατόπεδο των Αχαιών:

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ:

1)      Η σύγκρουση έρχεται ύστερα από μια ικεσία.

2)      Συγκρούονται οι δύο πρώτοι στην κοινωνία τους.

3)      Η σύγκρουση έχει στην αρχή της μορφή ήπιας αντιπαράθεσης.

4)      Η σύγκρουση κορυφώνεται με ένα ξέσπασμα που συνοδεύεται από βαρύτατους χαρακτηρισμούς και απειλές.

5)      Ο αρχηγός δηλώνει ότι θα καταφύγει στη βία.

6)      Ο ένας από τους δύο αντιμαχόμενους υποχωρεί.

7)      Κάποιος μεσολαβεί για να εκτονώσει την ένταση.

8)      Οι άλλοι συμμετέχοντες δεν τολμούν να παρέμβουν.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ:

1)      Στον Όλυμπο δυνατότερος είναι ο αρχηγός. Στο στρατόπεδο των Αχαιών, δυνατότερος και γενναιότερος είναι ο δεύτερος.

2)      Στον Όλυμπο ξεσπάει μόνο ο Δίας, ενώ στο στρατόπεδο των Αχαιών ξεσπούν και ο Αγαμέμνονας και ο Αχιλλέας.

3)      Ενώ στον Όλυμπο ύβρεις και απειλές εκτοξεύει μόνο ο Δίας, στο στρατόπεδο των Αχαιών ο Αγαμέμνονας και ο Αχιλλέας υβρίζουν και απειλούν ο ένας τον άλλον.

4)      Η Ήρα δεν αμφισβητεί την ηγετική θέση του Δία, ενώ ο Αχιλλέας αμφισβητεί την ηγετική θέση του Αγαμέμνονα.

5)      Η Ήρα υποχωρεί από φόβο, ενώ ο Αχιλλέας υποχωρεί ύστερα από παρέμβαση της Αθηνάς.

6)      Ενώ η προσπάθεια του Ήφαιστου είναι πετυχημένη, ο Νέστορας αποτυγχάνει να εκτονώσει με θετικό τρόπο την ένταση.

ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ:

-          Εναλλαγή σοβαρού και κωμικού στοιχείου.

                                                                                               

ΡΑΨΩΔΙΑ Β

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:

1)      Το επεισόδιο με το Θερσίτη αποτελεί οργανικό και αναπόσπαστο κομμάτι του έπους και όχι εμβόλιμο και ξένο σώμα.

2)      Ο Θερσίτης επικυρώνει με τον τρόπο του την αλήθεια του Αχιλλέα.

3)      Αποστασιοποιούμενος από το Θερσίτη, ο λαός αποστασιοποιείται από τον Αχιλλέα και πέφτει στην πλάνη του Αγαμέμνονα και του Δία. Η υπόθεση εξελίσσεται έτσι σύμφωνα με τα σχέδια του ποιητή.

4)      Ο λαός έχει την ψευδαίσθηση ότι δίνει μια ηχηρή απάντηση στον Αχιλλέα.

5)      Η αλήθεια του Αχιλλέα θα θριαμβεύσει στο μέλλον, μέσα από τις ολέθριες συνέπειες της πλάνης που στέλνει ο Δίας στον Αγαμέμνονα.

6)      Όπως στον Όλυμπο, έτσι και στη γη το κωμικό στοιχείο λειτουργεί καταλυτικά και εκτονώνει την ένταση.

                                                                                                            

ΡΑΨΩΔΙΑ Γ

ΣΤΙΧΟΙ 121 – 244

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.121-160: Η Ίρις οδηγεί την Ελένη στα τείχη.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.161-244: Η Ελένη δίνει στον Πρίαμο πληροφορίες για τους αρχηγούς των Αχαιών.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η μονομαχία.

2)      Η πρώτη εμφάνιση της Ελένης.

                                                                                                           

ΡΑΨΩΔΙΑ Ε

ΣΤΙΧΟΙ 274 – 430:

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 274-329: Η σύγκρουση του Πάνδαρου και του Αινεία με το Διομήδη – Η επέμβαση της Αφροδίτης.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 330-380: Ο τραυματισμός της Αφροδίτης από το Διομήδη και η επιστροφή της στον Όλυμπο.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.26-42 και 381-430: Η Διώνη παρηγορεί την Αφροδίτη – Οι θεοί σχολιάζουν το συμβάν.

                                                                                                        

ΡΑΨΩΔΙΑ Ζ

ΣΤΙΧΟΙ 369 – 529

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.369-389: Ο Έκτορας στο παλάτι του.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.390-481: Ο Έκτορας συναντάει την Ανδρομάχη.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.482-502: Ο αποχαιρετισμός.

4^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.503-529: Έκτορας και Πάρης.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η τρυφερή οικογενειακή σκηνή σαν διάλειμμα μέσα στον πόλεμο.

2)      Η ανδρεία, ο φόβος του θανάτου και οι συνέπειες μιας ήττας.

3)      Η θέση της γυναίκας και του παιδιού στην ομηρική κοινωνία.

4)      Το καθήκον προς την πατρίδα και το αίσθημα της τιμής.

5)      Η μοίρα και ο θάνατος.

6)      Το θέμα της συζυγικής ομιλίας.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:

-          ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Τρυφερή, έξυπνη, λογική, προστατευτική.

-          ΈΚΤΟΡΑΣ: Είναι μια «πολεμική μηχανή», γενναίος, πρόθυμος να θυσιαστεί, ευγενική και αισθαντική φιγούρα.

                                                                                                      

ΡΑΨΩΔΙΑ Η

ΣΤΙΧΟΙ 206 – 315

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.206-224: Οπλισμένος, ο Αίας κινείται προς τον Έκτορα.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.225-244: Η συνάντηση των δύο αντιπάλων.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.245-272: Η «κυρίως» μονομαχία.

4^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.273-302: Λήξη της μονομαχίας με παρέμβαση των κηρύκων.

5^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.303-315: Ανταλλαγή δώρων – Γιορταστικές εκδηλώσεις.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Οι πολεμικές προκλήσεις πριν την έναρξη της μονομαχίας.

2)      Η μονομαχία.

                                                                                                          

ΡΑΨΩΔΙΑ Ι

ΣΤΙΧΟΙ 225 – 431

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.225-306: Ο λόγος του Οδυσσέα.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.307-431: Η απάντηση του Αχιλλέα.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Ο ρόλος του Οδυσσέα και τα μέσα που μεταχειρίζεται για να πετύχει το στόχο του.

2)      Η προσφορά του Αγαμέμνονα.

3)      Η αδιαλλαξία του Αχιλλέα.

4)      Η σημασία της επιστροφής του Αχιλλέα στον πόλεμο.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:

-          ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Συνετός, πολυμήχανος, χρησιμοποιεί λογικά επιχειρήματα για να πείσει τον Αχιλλέα να επιστρέψει στη μάχη.

-          ΑΧΙΛΛΕΑΣ: Αμετάπειστος, εγωιστής.

-          ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ: Διπρόσωπος, άνανδρος, άπληστος και δόλιος.

ΤΑ ΜΕΣΑ ΠΟΥ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΙΣΕΙ ΤΟΝ ΑΧΙΛΛΕΑ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙ ΣΤΗ ΜΑΧΗ:

1)      Η συναισθηματική πίεση στον Αχιλλέα σχετικά με τις ευθύνες του για το χαμό ή τη σωτηρία των Αχαιών.

2)      Η μνεία των πατρικών συμβουλών για αποφυγή της έριδας.

3)      Η επίκληση του οίκτου του Αχιλλέα (τον παρακαλεί να λυπηθεί τους Αχαιούς).

4)      Ο υπερτονισμός της δόξας την οποία θα κερδίσει ο Αχιλλέας, σκοτώνοντας τον Έκτορα και σώζοντας τους Αχαιούς.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ:

1)      Στίχοι 230-231: Ο Οδυσσέας επισημαίνει ότι θα χαθούν τα πλοία των Αχαιών, αν δε βγει στη μάχη ο Αχιλλέας.

2)      Στίχοι 247-248: Ο Οδυσσέας καλεί τον Αχιλλέα να σώσει τα τέκνα των Αχαιών «απ΄τον τάραχον και την ορμήν των Τρώων».

3)      Στίχοι 250-251: Ο Οδυσσέας προτρέπει τον Αχιλλέα να φυλάξει τους Δαναούς «απ΄την κακήν ημέραν».

4)      Στίχοι 303-306: Ο Οδυσσέας επισημαίνει στον Αχιλλέα ότι είναι ο μόνος που μπορεί να σκοτώσει τον Έκτορα.

5)      Στίχοι 350-355: Ο Αχιλλέας επιβεβαιώνει ουσιαστικά την παρατήρηση του Οδυσσέα ότι είναι ο μόνος που μπορεί να αντιμετωπίσει τον Έκτορα.

6)      Στίχοι 376-377: Ο Αχιλλέας θεωρεί δεδομένο τον όλεθρο του Αγαμέμνονα και των Αχαιών, από τη στιγμή που ο ίδιος θα συνεχίσει την αποχή του από τη μάχη.

7)      Στίχοι 419-420: Ο Αχιλλέας επισημαίνει ότι δεν πρόκειται να πέσει η Τροία, αφού την προστατεύει ο Δίας (κι αφού ο ίδιος έχει αποσυρθεί από τον πόλεμο).

                                                                                                        

ΡΑΨΩΔΙΑ Ο

ΣΤΙΧΟΙ 1 – 79

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.1-13: Το ξαφνικό ξύπνημα του Δία και τα όσα αντικρίζει.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.13-33: Η οργισμένη αντίδραση του Δία.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.34-46: Η απάντηση της Ήρας.

4^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.47-79: Η λήξη του επεισοδίου και η βουλή του Δία.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η τιμωρία της Ήρας.

2)      Ο όρκος της Ήρας.

3)      Η βουλή του Δία και η επαναφορά του μύθου στην προκαθορισμένη του εξέλιξη.

                                                                                                       

ΡΑΨΩΔΙΑ Π

ΣΤΙΧΟΙ 684 – 867

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.684-711: Ο Πάτροκλος καταδιώκει τους Τρώες μέχρι τα τείχη της Τροίας, όπου τον σταματά ο Απόλλωνας.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.712-732: Ο Απόλλωνας πείθει τον Έκτορα να ξαναμπεί στη μάχη.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.733-750: Ο Πάτροκλος σκοτώνει τον Κεβριόνη.

4^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.751-782: Η μάχη γύρω από το νεκρό Κεβριόνη.

5^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.783-804: Τα τελευταία κατορθώματα του Πάτροκλου – Η επέμβαση του Απόλλωνα.

6^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.805-817: Ο Εύφορβος λογχίζει τον Πάτροκλο.

7^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.818-854: Ο Έκτορας λογχίζει τον Πάτροκλο και συνομιλεί μαζί του.

8^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.855-867: Το ξεψύχισμα του Πάτροκλου.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η επέμβαση του Απόλλωνα.

2)      Ο ρόλος του Εύφορβου.

3)      Η μοίρα και ο θάνατος.

4)      Ο διάλογος Έκτορα – Πάτροκλου.

5)      Η ψυχή.

6)      Ο θάνατος του Πάτροκλου, ο θάνατος του Έκτορα και ο θάνατος του Αχιλλέα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:

-          ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ: Γενναίος, ιδιαίτερα συμπαθής, θαρραλέος, τολμηρός, εγωιστής, υβριδιακή φιγούρα αφού παρακούει τις εντολές του Αχιλλέα και ξεχνάει τις προειδοποιήσεις του Απόλλωνα, εξιλαστήριο θύμα του Δία.

-          ΕΚΤΟΡΑΣ: Τραγική φιγούρα που αυτοαπατάται αφού πιστεύει ότι μπορεί να σκοτώσει τον Αχιλλέα, ειρωνικός, θαρραλέος, γενναίος, έντιμος.

-          ΕΥΦΟΡΒΟΣ: Εξαίρετος ιππομάχος, ύπουλος, ανέντιμος, δειλός.

                                                                                                  

ΡΑΨΩΔΙΑ Σ

ΣΤΙΧΟΙ 478 – 616

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.478-488: Κατασκευή της ασπίδας – Εικονογράφηση: κοσμικά στοιχεία.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.489-507: Εικονογράφηση: μια πόλη σε καιρό ειρήνης.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.508-539: Εικονογράφηση: μια πόλη σε καιρό πολέμου.

4^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.540-571: Εικονογράφηση: σκηνές από το γεωργικό βίο.

5^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.572-588: Εικονογράφηση: σκηνές από τον κτηνοτροφικό βίο.

6^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.589-605: Εικονογράφηση: ο χορός.

7^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.606-616: Εικονογράφηση: ο Ωκεανός – Κατασκευή των άλλων όπλων – Αναχώρηση της Θέτιδας.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Ο γάμος.

2)      Η απονομή δικαιοσύνης.

ΡΑΨΩΔΙΑ Τ

ΣΤΙΧΟΙ 1 – 152

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.1-39: Η Θέτις φέρνει στον Αχιλλέα τα όπλα και συνομιλεί μαζί του.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.40-75: Η σύγκλιση της συνέλευσης και ο λόγος του Αχιλλέα.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.76-152: Ο λόγος του Αγαμέμνονα και η απάντηση του Αχιλλέα.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η απολογία του Αγαμέμνονα.

2)      Η μετάλλαξη της μήνιδος.

ΓΙΑΤΙ Ο ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΔΕ ΔΕΧΕΤΑΙ ΑΜΕΣΩΣ ΤΑ ΔΩΡΑ:

1)      Επειδή τα έχει ήδη αρνηθεί (Ραψωδία Ι).

2)      Διότι έχει ήδη λάβει την πραγματική αποζημίωση που από την αρχή επιζητούσε: οι Αχαιοί έπαθαν πανωλεθρία και ο Αγαμέμνονας ταπεινώθηκε και αναγνώρισε το σφάλμα του.

3)      Ο μόνος αληθινός λόγος της επιστροφής τους στον πόλεμο είναι η επιθυμία του να εκδικηθεί για το θάνατο του Πάτροκλου. Κι αυτή η επιθυμία δεν έχει καμιά σχέση με τον Αγαμέμνονα και τα δώρα του.

                                                                                           

ΡΑΨΩΔΙΑ Χ

ΣΤΙΧΟΙ 247 – 394

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.247-311: Η ανταλλαγή λόγων και βολών.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.312-366: Ο θάνατος του Έκτορα.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.367-394: Η αφαίρεση των όπλων του Έκτορα – Η θριαμβολογία του Αχιλλέα.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η απάτη της Αθηνάς.

2)      Η αδιαλλαξία και η ωμότητα του Αχιλλέα.

3)      Ο θάνατος του Έκτορα και ο θάνατος του Πάτροκλου.

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΚΤΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ:

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ:

1)      Καθοριστικό ρόλο παίζει μια θεότητα, που εξαπατά τον ηττημένο: ο Απόλλωνας τον Πάτροκλο, η Αθηνά τον Έκτορα.

2)      Ο ηττημένος φοράει τα άρματα του Αχιλλέα.

3)      Ο νικητής καυχιέται πάνω από τον ετοιμοθάνατο ηττημένο και δηλώνει με ωμότητα ότι δε θα σεβαστεί το κουφάρι του: ο Έκτορας λέει στον Πάτροκλο ότι θα παραδώσει το σώμα του στα όρνεια, ο Αχιλλέας λέει στον Έκτορα ότι θα αφήσει τα σκυλιά να τον κατασπαράξουν.

4)      Ο ετοιμοθάνατος συζητάει με το νικητή.

5)      Ο ετοιμοθάνατος προβλέπει το θάνατο του νικητή.

6)      Ο νικητής προσφωνεί τον ήδη νεκρό αντίπαλό του.

7)      Καθένας με τον τρόπο του, και ο Πάτροκλος και ο Έκτορας εξυψώνονται τη στιγμή του θανάτου τους.

ΡΑΨΩΔΙΑ Ω

ΣΤΙΧΟΙ 468 – 677

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.468-506: Η άφιξη του Πρίαμου στη σκηνή του Αχιλλέα και η ικεσία του προς τον Πηλείδη.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.507-551: Η συγκίνηση του Αχιλλέα και οι παρηγορητικοί του λόγοι προς τον Πρίαμο.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.552-595: Η περιποίηση και η ετοιμασία του άψυχου σώματος του Έκτορα.

4^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.596-633: Το δείπνο του Αχιλλέα και του Πρίαμου.

5^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.634-633: Οι υποσχέσεις του Αχιλλέα στον Πρίαμο και η απόσυρση για ύπνο.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η ικεσία.

2)      Τα πιθάρια του Δία και η κοινή μοίρα των ανθρώπων.

3)      Η λύτρωση του Έκτορα και η κάθαρση του Αχιλλέα.

ΣΤΙΧΟΙ 678 – 805

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.678-721: Από το αχαϊκό στρατόπεδο στο παλάτι της Τροίας.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.722-775: Ο θρήνος της Ανδρομάχης, της Εκάβης και της Ελένης.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.776-801: Η καύση και η ταφή του Έκτορα.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Το τελετουργικό της κηδείας.

2)      Το κλείσιμο της Ιλιάδας.

ΤΟ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΟ ΤΗΣ ΚΗΔΕΙΑΣ:

1^Η ΦΑΣΗ: Ετοιμασία του νεκρού: Το σώμα του νεκρού λούζεται, αλείφεται με μύρα και σκεπάζεται με σάβανο. Έπειτα, τοποθετείται σε τιμητική κλίνη και γύρω του κάθονται γυναίκες και επαγγελματίες θρηνωδοί για να τον θρηνήσουν.

2^Η ΦΑΣΗ: Κήδευση του νεκρού:

Α) Νεκρική Πυρά

Β) Νεκρική πομπή και καύση

Γ) Σβήσιμο της πυράς και συλλογή των οστών

Δ) Ενταφιασμός

Ε) Ύψωση τύμβου

Στ) Επιτάφιο συμπόσιο

3^Η ΦΑΣΗ (Δεν αναφέρεται στην κηδεία του Έκτορα): Εννιά μέρες μετά την κηδεία, οι συγγενείς παραθέτουν γεύμα πάνω στον τάφο του νεκρού.

                                                                                                      

ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ:

1)      Ο ιλιαδικός πόλεμος τελειώνει με την ενδεκαήμερη ανακωχή που συμφωνείται ανάμεσα στον Αχιλλέα και στον Πρίαμο και με την κηδεία του Έκτορα.

2)      Ο Όμηρος άφησε έξω από το ποιητικό του παρόν τις δύο τραγικότερες καταλήξεις του πολέμου: τη πτώση της Τροίας και το θάνατο του Αχιλλέα.

3)      Η Ιλιάδα τελειώνει με ένα νόστο. Έστω και νεκρός, ο Έκτορας επιστρέφει στο σπίτι του.

4)      Με τη συμπεριφορά του απέναντι στον Πρίαμο, ο Αχιλλέας λυτρώνεται οριστικά από τη μηνιν και ταυτόχρονα αποκαθίσταται ως προσωπικότητα.

5)      ΟΙ συνεχείς θρήνοι της τελευταίας ραψωδίας υποδηλώνουν την τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και τη ματαιότητας της πάσης φύσεως ανταγωνισμών.

6)      Αυτό που στάθηκε όρθιο, όταν η θύελλα τα σάρωνε όλα, ήταν η αλήθεια των θεών και η μεγαλοφροσύνη των ανθρώπων. Εσωτερική συγκίνηση του ακροατή, όπου πόνος και χαρά συνυπάρχουν.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ν.ΚΑΒΒΑΔΙΑ