ΠΑΘΗΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ- ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ

Παθητικός μέλλοντας α΄

Για να σχηματίσουμε τον παθητικό μέλλονται χρησιμοποιούμε:

 το θέμα (λυ)+το πρόσφυμα (θη)+την κατάληξη του μέσου μέλλοντα (σομαι)

Οριστική	Ευκτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
λυ-θή-σομαι λυ-θή-σῃ λυ-θή-σεται λυ-θη-σόμεθα λυ-θή-σεσθε λυ-θή-σονται	λυ-θη-σοίμην λυ-θή-σοιο λυ-θη-σοιτο λυ-θη-σοίμεθα λυ-θή-σοισθε λυ-θή-σοιντο	λυ-θή-σεσθαι	λυ-θη-σόμενος λυ-θη-σομένη λυ-θη-σόμενον

Ë  Πώς σχηματίζεται ο Παθητικός Μέλλοντας των αφωνόληκτων ρημάτων, δηλαδή αυτών που το θέμα τους τελειώνει σε σύμφωνο;
Ρήματα που το θέμα τους λήγει σε….
Π, β, φ, πτ + -θήσομαι = -φθήσομαι
π.χ.     πέμπ- ομαι      πεμφ-θήσομαι
Κ, γ,χ, σσ/ττ + -θήσομαι = - χθήσομαι
π.χ. διώκ-ομαι         διωχθήσομαι
τ,δ,θ, ζ + -θήσομαι = -σθήσομαι
π.χ.   πείθ-ομαι       πεισ-θήσομαι

Παθητικός αόριστος α΄

Για να σχηματίσουμε τον παθητικό αόριστο χρησιμοποιούμε:

 την αύξηση (ε)+το θέμα (λυ)+το πρόσφυμα (θη)+τις καταλήξεις του παθητικού αορίστου

Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
ἐ-λύ-θην ἐ-λύ-θης ἐ-λύ-θη ἐ-λύ-θημεν ἐ-λύ-θητε ἐ-λύ-θησαν	λυ-θῷ λυ-θῇς λυ-θῇ λυ-θῷμεν λυ-θῇτε λυ-θῷσι	λυ-θείην λυ-θείης λυ-θείη λυ-θεῖμεν λυ-θεῖτε λυ-θεῖεν	λύ-θη-τι λυ-θή-τω λύ-θη-τε λύ-θέ-ντων	λυ-θῆ-ναι	λυ-θείς λυ-θεῖσα λυ-θέν

Β' παθητικός μέλλοντας και αόριστος

1.  Από τον παθητικό μέλλοντα και τον παθητικό αόριστο πολλών ρημάτων 

λείπει το θ τουπροσφύματος θη και θε και έτσι οι χρόνοι αυτοί 

σχηματίζονται μόνο με το προσφυμα η ή ε:γραφ-ή-σομαι 

( αντί γραφ-θή-σομαι) ἐγράφ-η-ν (αντί ἐγράφ-θη-ν) γραφ-έ-ντων 

(αντί γραφ-θέ-ντων)

Οι χρόνοι αυτοί λέγονται παθητικός μέλλοντας β' και

 παθητικός αόριστος β'.

ΚΛΙΣΗ. Οι δεύτεροι αυτοί χρόνοι κλίνονται, όπως οι πρώτοι 

(δηλαδή, όπως οι παθητικοί μέλλοντες και

αόριστοι των φωνηεντολήκτων ρημάτων 

χωρίς όμως το θ των προσφυμάτων θη ή θε) με μόνη τη διαφορά ότι ο παθητικός αόριστος β' έχει στο β' ενικό πρόσωπο 

της προστα­κτικής κατάληξη -θι:      γράφη-θι.

Μετατροπή ενεργητικής σε παθητική σύνταξη
 Στάδια
α) Μετατρέπουμε το ρήμα από ενεργητικό σε παθητικό.
β) Το αντικείμενο της ενεργητικής φωνής στη μέση φωνή θα τεθεί σε ονομαστική ως υποκείμενο.
γ) Το υποκείμενο της ενεργητικής φωνής στη μέση φωνή θα τεθεί ως ποιητικό αίτιο.
δ) Αν το ενεργητικό ρήμα είναι δίπτωτο, δέχεται δηλ. δύο αντικείμενα, τότε στη μέση φωνή θα τεθεί ως υποκείμενο το άμεσο αντικείμενο, ενώ το έμμεσο θα παραμένει και στη μέση φωνή αντικείμενο.

ενεργητική σύνταξη	υποκείμενο	ρήμα	αντικείμενο
	Οἱ Λακεδαιμόνιοι	ἐνίκησαν	τοὺς Ἀθηναίους
παθητική σύνταξη	Οἱ Άθηναῖοι	ἐνικήθησαν	ὑπὸ τῶν Λακεδαιμονίων
	υποκείμενο	ρήμα	ποιητικό αίτιο

Κατά τη μετατροπή της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική παρατηρούμε τις αντίστροφες αλλαγές απ' ότι στη μετατροπή της ενεργητικής σε παθητική.

α) το παθητικό ρήμα μετατρέπεται σε ενεργητικό

β) το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται αντικείμενο

γ) το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του ενεργητικού

παθητική σύνταξη	Οἱ Άθηναῖοι	ἐνικήθησαν	ὑπὸ τῶν Λακεδαιμονίων
	υποκείμενο	ρήμα	ποιητικό αίτιο
ενεργητική σύνταξη	υποκείμενο	ρήμα	αντικείμενο
	Οἱ Λακεδαιμόνιοι	ἐνίκησαν	τοὺς Ἀθηναίους

Στην   παθητική  σύνταξη,   το  ρήμα  δηλώνει  ότι  κάποιος  παθαίνει  κάτι  από  κάποιον  ή  από  κάτι.  Η  παθητική  σύνταξη  τονίζει  περισσότερο  το  αποτέλεσμα  της  ενέργεια.    Αυτός  που  ενεργεί  εμφανίζεται  με  τη  μορφή  του  ποιητικού  αιτίου 

Ποιητικό αίτιο λέγεται ο προσδιορισμός, που δηλώνει κυρίως πρόσωπο - πράγμα 

από το οποίο παθαίνει κάτι  το υποκείμενο ενός ρηματικού τύπου, 

Πολλοί κατεκόπησαν ὑπό τῶν βαρβάρων 

Το ποιητικό αίτιο εκφέρεται:

1. Με γενική και με μια από τις προθέσεις:

ὑπό,ἀπό,ἐκ, παρά, πρός 

Καλλίξενος μισούμενος ὑπό πάντων λιμῷ ἀπέθανε 

Ἐπράχθη  οὐδέν ἀπό τῶν τυράννων ἔργον ἀξιόλογον 

 2.   Με δοτική προσώπου συνήθως, όταν το ρήμα είναι χρόνου παρακειμένου ή υπερσυντελίκου ή τετελεσμένου μέλλοντα, .

Ταῦτα ὡμολόγητο  ὑμῖν τε καί σοί 

 3.  Με δοτική προσώπου μόνο κοντά στα ρηματικά επίθετα σε -τέος.

 Διαβατέος ἐστίν ἡμΐν ὁ ποταμός 

 4. Με δοτική κοντά στα ρηματικά επίθετα σε -τος, αλλά και με γενική με τις προθέ­σεις:

ἀπό, ἐκ,παρά, πρός και κυρίως με την ὑπό .

Οὐ θεατός ἡμῖν ἐστι ].