ΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΆ

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΆ

ΟΡΙΣΜΟΣ:   Είναι οι λέξεις που φανερώνουν πρόσωπα, ζώα πράγματα,ενέργεια /πράξη,              κατάσταση, ιδιότητα.

ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ

1.ΓΕΝΟΣ : αρσενικό ,θηλυκό, ουδέτερο

2.ΑΡΙΘΜΟΣ : ενικός , πληθυντικός

3.ΠΤΩΣΕΙΣ : ονομαστική (ποιος;)

                       Γενική        (ποιου;)

                       Αιτιατική    (ποιον;)

                       κλητική

Κύρια λέγονται τα ονόματα που ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες ονομάτων.( γράφονται με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα).
Τα ονόματα αυτά είναι:

1. Τα ονόματα των ανθρώπων: (Γιώργος, Γιάννης, Κώστας, κ.λ.π.)
2. Τα ονόματα των ημερών:(Δευτέρα, Τρίτη, Κυριακή, κ.λ.π.)
3. Τα ονόματα των μηνών: (Μάρτιος, Απρίλιος, Ιούνιος, κ.λ.π.)
4. Τα ονόματα των εορτών και των αγίων: (Χριστούγεννα, Πάσχα, Άγιος Δημήτριος, Άγιος Γεώργιος, Αγία Ελένη, κ.λ.π.)
5. Τα γεωγραφικά ονόματα: Δηλαδή τα ονόματα των ποταμών, των βουνών, των λιμνών, των θαλασσών, κ.λ.π. (Πηνειός, Κάρλα, Όλυμπος, Αχελώος, Αιγαίο Πέλαγος, Παρνασσός, Πρέσπα, Μεσόγειος Θάλασσα, Ατλαντικός Ωκεανός, κ.λ.π.)
6. Τα ονόματα των χωρών, των πόλεων, των χωριών. (Ελλάδα, Ιταλία, Αθηνά, Ρώμη, Λάρισα, Βόλος, Γερμανία, Γαλλία, κ.λ.π.
7. Τα εθνικά ουσιαστικά. Είναι αυτά που μας δείχνουν την προέλευση, δηλαδή από πού κατάγεται κάποιος. (Έλληνας-Έλληνες, Ιταλός-Ιταλοί, Γάλλος-Γάλλοι, Άγγλος-Άγγλοι, κ.λ.π.). Προσοχή όμως, γιατί υπάρχουν ουσιαστικά που μοιάζουν με τα εθνικά ουσιαστικά αλλά δεν είναι. (ελληνικός, ιταλικός, γερμανικός, γαλλικός, κ.λ.π.). Γενικά θα λέμε ότι είναι εθνικό ουσιαστικό, αυτό που μας δείχνει την προέλευση κάποιου προσώπου, ενώ δεν είναι αυτό που μας δείχνει την προέλευση οτιδήποτε άλλου (ζώου, πράγματος, ιδιότητας, ενέργειας, κ.λ.π.).
8. Διάφοροι οργανισμοί και τράπεζες.(Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος-ΟΤΕ- Εθνική Τράπεζα, Αγροτική Τράπεζα, κ.λ.π.)
9. Οι τίτλοι βιβλίων, εφημερίδων περιοδικών. (Λεξικό, κ.λ.π.)
10. Τα ονόματα των έργων τέχνης, μουσείων και μνημείων. (Παρθενώνας, Θησείο, Άγνωστος στρατιώτης, Εθνικό μουσείο, κ.λ.π.)

Κοινά ονόματα
Αυτά είναι:

1. τα ουσιαστικά που φανερώνουν όλα τα πρόσωπα, τα ζώα ή τα πράγματα του ίδιου είδους. Π.χ. εργάτης, σκύλος, αυτοκίνητο, κ.λ.π. αυτά τα ουσιαστικά λέγονται συγκεκριμένα
2. τα ουσιαστικά που φανερώνουν ενέργεια, κατάσταση, ιδιότητα. Π.χ. τρέξιμο, ησυχία, αδυναμία, κ.λ.π. αυτά τα ουσιαστικά λέγονται αφηρημένα.
   Τα κοινά ονόματα που φανερώνουν ένα πλήθος από πρόσωπα ζώα ή πράγματα, λέγονται περιληπτικά (κοπάδι, ομάδα, αμπελώνας, κ.λ.π.) 

ΟΥΔΕΤΕΡΑ.
Τα ουδέτερα, όπως και τα αρσενικά και τα θηλυκά, χωρίζονται σε ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα.
Τα ισοσύλλαβα τελειώνουν σε –ο, -ι, -ος (το δέντρο, το τραπέζι, το ύψος, κ.λ.π.).
Τα ανισοσύλλαβα τελειώνουν σε –μα, -σιμο, -ως (το σώμα, το δέσιμο, το φως, κ.λ.π.).
Γενικές παρατηρήσεις για τα ουδέτερα.

1. τα ουδέτερα έχουν σε κάθε αριθμό τρεις όμοιες πτώσεις: την ονομαστική, την αιτιατική και την κλητική.
2. στην γενική του Πληθυντικού αριθμού, έχουν την κατάληξη –ων.
3. τα ανισοσύλλαβα στην γενική του Πληθυντικού αριθμού, τονίζονται στην παραλήγουσα.
4. όλα τα ουδέτερα που τελειώνουν σε –ι γράφονται με γιώτα. Εξαιρούνται τα βράδυ, στάχυ, δάκρυ, δόρυ, οξύ, κ.λ.π. 

Τα ουσιαστικά χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

1.Τα ισοσύλλαβα, που έχουν ίδιο αριθμό συλλαβών στον Ενικό και στον πληθυντικό αριθμό(π.χ. η γάτα-οι γάτες, ο άντρας-οι άντρες, κ.λ.π.) και

2.Τα ανισοσύλλαβα, που στον Πληθυντικό αριθμό  έχουν μια συλλαβή παραπάνω από όσες έχουν στον Ενικό(π.χ. η μαμά-οι μαμάδες, ο παππούς-οι παππούδες, κ.λ.π.).

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.       Γράφω τις άλλες πτώσεις των παρακάτω ουσιαστικών, προσέχοντας τον τόνο.

Ενικός αριθμός		Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική	Γενική	Γενική	Αιτιατική
ο έλεγχος
ο ανθόκηπος
ο σύμβουλος
ο σύντροφος
ο πονοκέφαλος
ο ανήφορος

1.       Συμπληρώνω τα κενά των προτάσεων με τα ουσιαστικά που βρίσκονται στην παρένθεση στην κατάλληλη πτώση.

·         Το γραφείο του …………………………….. (πρόεδρος) είναι στο τέλος του διαδρόμου.

·         Η διαμαρτυρία των …………………………… (κάτοικος)  ήταν ειρηνική.

·         Η Αθήνα πρέπει να προσέξει περισσότερο τους …………………………. (κάτοικος) της.

·         Τα αγκάθια του ……………………………… (σκαντζόχοιρος) έχουν μήκος 2 με 5 εκ.

·         Οι βαριές κουρτίνες βοηθούν στην αποφυγή του …………………… (αντίλαλος).

·         Ο πρόεδρος οργάνωσε μια γιορτή για τους ………………………… (υπάλληλος) της εταιρείας.

Να κλίνεις  :το εύφορο έδαφος

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ			ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ονομ.
Γεν.
Αιτ.
Κλητ.