ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ   

Ανάλογα με τα συστατικά τους ( δομή )

·        Απλή: αποτελείται μόνο από τα βασικά συστατικά

της ( υποκείμενο, ρήμα, αντικείμενο, κατηγορούμενο ).    Είναι  μία πρόταση που περιλαμβάνει μόνο τους κύριους όρους

π.χ. Ο    Μανώλης διαβάζει Ιστορία.

                  Οι μαθητές έτρεχαν.

                  Ο Κώστας έγινε διευθυντής.

                  Ο δρόμος ήταν ανηφορικός.

·        Επαυξημένη: εκτός από τα βασικά συστατικά της έχει και επιπλέον πληροφορίες.

π.χ. Ο Πέτρος διαβάζει Ιστορία στο δωμάτιό του.

     Ο Μιχάλης    είναι ποδοσφαιριστής στη σχολική ομάδα.

         Το σκυλάκι της Αθηνάς είναι πολύ χαριτωμένο.

·        Ελλειπτική: της λείπουν ένα ή περισσότερα βασικά

συστατικά.

π.χ. Διαβάζει Ιστορία.

Κλαις;

Φεύγω.

Καλημέρα

Σύνθετη: έχει έναν ή περισσότερους ίδιους όρους,  δηλ. δύο ή

περισσότερα Υποκείμενα, δύο ή περισσότερα Αντικείμενα ή δύο ή περισσότερα Κατηγορούμενα

         Π.χ. Ο Πέτρος διαβάζει Ιστορία και Γεωγραφία.

          Η Μαρία διαβάζει εφημερίδες και περιοδικά .

         Ο Γιάννης είναι ζωηρός και ανήσυχος.

       Η Κατερίνα   και  η  Μαρία είναι φίλες .

Ανάλογα με τη σημασία τους

     ( περιεχόμενο )

·        Αποφαντική: τη χρησιμοποιούμε για να δώσουμε μια πληροφορία. Οι αποφαντικές προτάσεις τελειώνουν σε τελεία, διατυπώνουν μια γνώμη, κρίνουν κάτι.

         π.χ. Ο Πέτρος διαβάζει Ιστορία.

         Η θάλασσα είναι μολυσμένη.

        Ο καιρός είναι βροχερός

·        Ερωτηματική: τη χρησιμοποιούμε για να ζητήσουμε μια πληροφορία.

π.χ.   Διαβάζει ο Πέτρος Ιστορία;

          Ποιος πήρε το βιβλίο;

        Πότε θα έρθει ο Γιώργος ;

·         Προστακτική: τη χρησιμοποιούμε για να ζητήσουμε από κάποιον να κάνει κάτι. Εκφράζουν επιθυμία, παράκληση, ευχή, προτροπή, προσταγή.

Οι προστακτικές προτάσεις τελειώνουν σε τελεία ή θαυμαστικό·

π.χ. Πέτρο, διάβασε πρώτα Ιστορία. ( με τελεία )             

ή

Πέτρο, διάβασε πρώτα Ιστορία! ( με θαυμαστικό )

Φέρε μου λίγο νερό!

Πήγαινε έξω τώρα!

·        Επιφωνηματική: με αυτή εκφράζουμε ένα έντονο συναίσθημα. Οι επιφωνηματικές προτάσεις τελειώνουν σε θαυμαστικό.

    π.χ. Πόσο μου αρέσει το μάθημα της Ιστορίας!

             Τι  υπέροχο φόρεμα!

            Τι ωραίο γραπτό!

Ανάλογα με την  ύπαρξη ή όχι άρνησης

( ποιότητα )

·        Καταφατική: δεν έχει άρνηση.

π.χ. Η Μαρία διαβάζει εφημερίδα .

       Ο Γιώργος έγινε γιατρός.

·        Αρνητική: περιέχει άρνηση.

π.χ.   Ο  Κώστας δεν πήγε εκδρομή .

Το κουδούνι δε χτύπησε  .

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις, ως προς τους όρους τους ( απλή – επαυξημένη – ελλειπτική- σύνθετη ).

Η Κατερίνα έγραψε διαγώνισμα.

Χτυπάει κουδούνι.

Θα βγάλω βόλτα το σκύλο μου.

 Αύριο, χάλια ο καιρός.

Ο Κώστας είναι άρρωστος. 

Ο Πέτρος και η Κατερίνα θα πάνε στον κινηματογράφο .

Το λεωφορείο έφτασε.

Οι υπάλληλοι της εταιρείας φαίνονται ευχαριστημένοι.

Η μέρα των Θεοφανίων ξημέρωσε ηλιόλουστη.

 Όλοι οι φίλοι μου προτιμούν πάντοτε την ψυχαγωγία από την εργασία.
0 χειμώνας έφερε βροχές και καταιγίδες.
 Η επίπονη και διαρκής προσπάθεια του έφερε καρπούς.
Η Κωνσταντίνα είναι δασκάλα.
Τιμή   ευκαιρίας.

Να  διακρίνετε  τις  πιο  κάτω  προτάσεις ως   προς  το  περιεχόμενό  τους :[  αποφαντικές, ερωτηματικές, προστακτικές, επιφωνηματικές ]
-Οι απαιτήσεις των καθηγητών μας δεν είναι υπερβολικές.
-Το θέμα της Έκθεσης θεωρήθηκε δύσκολο.
-Η Κατερίνα μαθαίνει Αγγλικά και Γερμανικά.
-Έλα  εδώ  αμέσως.                                                                
-Πώς σε λένε  ;   
-  Πόσο μεγάλωσε  το μωρό !   

-Ανοίξτε τα βιβλία σας.

-Πήρατε μαζί σας ομπρέλα;

-Πώς έγραψες στο διαγώνισμα των Μαθηματικών;

-Η  Ελένη  είναι   φοιτήτρια.

-Η μπάλα έσπασε το τζάμι.

- Ώρα να φύγουμε!

-Να μου γράψεις γρήγορα γράμμα.

-Ας φύγουµε από εδώ.

-Τον θεωρώ καλό µαθητή.

μαθαίνω  παίζοντας   εδώ