ΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ

ΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ

ΑΦΗΓΗΣΗ-ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Υπάρχουν 3 είδη κειμένων:

Ø Περιγραφικά

Ø Αφηγηματικά

Ø Κείμενα με επιχειρήματα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Συνδέεται με το χώρο

·        ΕΙΔΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ

Η περιγραφή τοπίου :

Ø Ξεκινά από τις γενικές εικόνες και συνεχίζει στις λεπτομερειακές εικόνες δηλαδή ξεκινά από τα γενικά χαρακτηριστικά και καταλήγει στις λεπτομέρειες

Οργανώνεται:

Ø Με βάση το σημείο περιγραφής ,όταν ο συγγραφέας  είναι  ακίνητος και από κει βλέπει το χώρο

 ή

Ø Με βάση την κίνηση προς   ένα τέρμα: από μακριά κοντά                                                               από κάτω πάνω κτλ.

Ακολουθούμε μία   λογική σειρά :

Ø δηλαδή από πάνω προς τα κάτω ,  

από δεξιά προς τ’ αριστερά   ή   από τα λιγότερο σημαντικά στα περισσότερο σημαντικά ..

Η γλώσσα της περιγραφής

Χαρακτηριστικά της γλώσσας της περιγραφής είναι:

·        Η χρήση επιθέτων   καθώς  και επιθετικών προσδιορισμών  ώστε  να  αποδοθούν  πειστικά και με ζωντάνια τα χαρακτηριστικά των περιγραφομένων

·        Η χρήση των επιρρημάτων   και  κυρίως  των  επιρρημάτων που δείχνουν τόπο   

·        η χρήση του  χρόνου  Ενεστώτα  για ζωντάνια

   

 Πώς περιγράφουμε έναν τόπο;

@ΓΡΑΦΟΥΜΕ:

Ø  Όνομα  του  τόπου

Ø Πού βρίσκεται;

Ø  Ιστορία του τόπου ( κάνουμε μία έρευνα που αφορά στην ιστορία του τόπου που περιγράφουμε )

Ø  Χρησιμοποιούμε   το   γ ΄ενικό  πρόσωπο

Χρησιμοποιούμε   τον Ενεστώτα γιατί έτσι η περιγραφή μας αποκτά μεγαλύτερη ζωντάνια.

• Αν επισκεφτήκαμε εμείς οι ΙΔΙΟΙ τον τόπο μπορούμε να αναφέρουμε και στοιχεία όπως

-Πότε επισκεφτήκαμε   αυτόν  τον τόπο   και για ποιο λόγο .

 Ακόμη μπορούμε να αναφέρουμε αν θέλουμε κάποιο  περιστατικό,γεγονός ,συμβάν  που συνέβη  κατά τη διάρκεια της επίσκεψης μας στο μέρος αυτό .

-  Προσωπικές μας σκέψεις, τις εντυπώσεις μας  καθώς και τα συναισθήματα που μας προκαλεί ο   συγκεκριμένος αυτός τόπος

• Μην  ξεχνάτε να χρησιμοποιείτε κατά την περιγραφή

επιρρήματα που φανερώνουν τόπο ή κατεύθυνση

   Πώς περιγράφουμε έναν άνθρωπο;  

              Σε περίπτωση  τον γνωρίζουμε προσωπικά  π,χ τον δάσκαλο μας, ένα φίλο μας  κ.λ.π )

ΓΡΑΦΟΥΜΕ:

n Όνομα,ηλικία [ έφηβος , νέος κλπ ]

n Επάγγελμα

n Εξωτερική εμφάνιση

n Χαρακτήρας ,συμπεριφορά, γνωρίσματα

n Ενδιαφέροντα, συνήθειες , ενδιαφέροντα , ασχολίες

n Πώς περνάμε, τι κάνουμε μαζί με αυτό το πρόσωπο

n Σημαντικά γεγονότα της ζωής του αν υπάρχει κάτι το ενδιαφέρον στη ζωή του

n Σκέψεις και συναισθήματα για τον άνθρωπο  αυτό

·        Όταν θέλουμε, λοιπόν, να περιγράψουμε για κάποιο κτίσμα,

συνήθως αναφέρουμε τα εξής:

-Για ποιο κτίριο πρόκειται, ποιο είναι το όνομά του.

-Πού βρίσκεται (οδός, περιοχή, χώρα   κλπ).

-Πότε κατασκευάστηκε και γενικά ποια είναι η ιστορία του ( η χρήση  του στο πέρασμα του χρόνου κ.λπ).

-Πώς είναι το κτίριο, προχωρώντας κατά την περιγραφή από το εξω­τερικό προς το εσωτερικό του. -Η γενική εντύπωση που προκαλεί , τα γενικά χαρακτηριστικά της κατασκευής του π.χ.: μοντέρνο ή παραδοσιακό, τα υλικά κατασκευής του, το μέγεθος κλπ

-Ποια συναισθήματα ή σκέψεις , εντυπώσεις μάς δημιουργεί το  κτίριο κλπ

ΑΦΗΓΗΣΗ

Δομή της αφήγησης

Ø Χώρος- χρόνος- ήρωες

Ø Εξέλιξη της αφήγησης και  η έκβασή της

Ø Η λύση:  η κρίση του αφηγητή

Σε ένα αφηγηματικό κείμενο γράφουμε:

1. Το χώρο που συμβαίνουν τα γεγονότα : που διαδραματίζεται η ιστορία

2. Το χρόνο   : πότε συμβαίνουν τα γεγονότα 

    FΤους ήρωες της ιστορίας  : τα πρόσωπα που  συμμετέχουν  στην πλοκή της  ιστορίας

    FΤην εξέλιξη της ιστορίας(πως ξεκινάει, πώς εξελίσσεται,

πως τελειώνει)

    FΤις σκέψεις, τα συναισθήματα των ηρώων  που πρωταγωνιστούν  

ή του αφηγητή όταν ο ίδιος το κρίνει απαραίτητο.

 Ποιες ήταν οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας για το γεγονός αυτό - τι σκεφτήκαμε και τι νιώσαμε γι' αυτό που ζήσαμε (τα συναισθήματά μας μπορούμε να τα εκφράζουμε τόσο στον επίλογό μας όσο και κατά την διάρκεια της εξέλιξης των γεγονότων της διήγησής μας).

  Ο    ΧΩΡΟΣ

Χρησιμοποιούμε:

Τοπικά επιρρήματα

Επίθετα:

Φράσεις με προθέσεις: π.χ από το δρόμο, στην πόλη, στο Παρίσι ,

ΧΡΟΝΟΣ

Χρησιμοποιο’υμε:

Παρελθοντικούς χρόνους(Αόριστο,Παρατατικό,Υπερσυντέλικο)

·        για ζωντάνια   στην αφήγηση μπορούμε να  επιλέξουμε να χρησιμοποιήσουμε  και τον λεγόμενο ιστορικό  ενεστώτα

ΗΡΩΕΣ

Παρουσιάζουμε τους ήρωες με στοιχεία που τους προσδιορίζουν  πλήρως ,όπως:

üΌνομα

üΕπαγγελματική  απασχόληση

üΗλικία   : έφηβος , ηλικιωμένος

üΙδιαίτερα χαρακτηριστικά: έξυπνος, οξύθυμος , έμπειρος σε κάτι   κλπ

Είδη αφήγησης

Η αφήγηση έχει 3 βασικές μορφές:

Α.η μυθοπλαστική

 κυριαρχεί  η φαντασία και συναντάται στη λογοτεχνία.

Β.η ιστορική  αφήγηση

  που συνδέεται με την παρουσίαση γεγονότων του παρελθόντος και τη συναντάμε  κυρίως στα βιβλία  της Ιστορίας.πχ  σχολικό εγχειρίδιο για το μάθημα της Ιστορίας

Γ.η ρεαλιστική

η οποία παρουσιάζει με σαφή  τρόπο  τα  γεγονότα και συναντάται σε καθημερινές  συζητήσεις, στα ρεπορτάζ των ειδήσεων κτλ.

Στοιχεία για την αφήγηση

ü Όταν ο αφηγητής συμμετέχει στην ιστορία που αφηγείται και η αφήγηση γίνεται σε α’ πρόσωπο λέγεται πρωτοπρόσωπη

ü ενώ όταν γίνεται σε τρίτο πρόσωπο λέγεται τριτοπρόσωπη

Χρονολογική σειρά της αφήγησης

Ο αφηγητής μπορεί να :

1. αφηγηθεί τα γεγονότα σε χρονολογική σειρά  αρχή – μέση – τέλος .

2. αρχίσει την αφήγηση από τη μέση και με κάποια ευκαιρία να παρουσιάσει τα αρχικά γεγονότα  [ in media res]

3.  μπορεί να ενσωματώσει μια δεύτερη ιστορία στο πλαίσιο της βασικής ιστορίας  (εγκιβωτισμός)

4.  Τέλος μπορεί να παραθέσει παράλληλα την εξέλιξη δύο ή περσοτέρων  ιστοριών.

Άλλοι εκφραστικοί τρόποι που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο της αφήγησης:

διάλογος ,εσωτερικός μονόλογος ,περιγραφή

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

o    Επιχειρήματα είναι οι συλλογισμοί που κάνουμε για να υποστηρίξουμε την γνώμη μας και να πείσουμε τους συνομιλητές  μας  για τις απόψεις μας και τις θέσεις μας για διάφορα ζητήματα .

o   Επιχειρηματολογικά λέγονται λοιπόν τα κείμενα στα οποία παρουσιάζουμε την άποψή μας, (θετική ή αρνητική) για κάποιο συγκε­κριμένο ζήτημα και επιδιώκουμε να πείσουμε ότι η θέση μας μας είναι σωστή, ότι έχουμε δίκαιο, με λογικά επιχειρήματα.

Ενδεικτική δομή επιχειρηματολογικού κειμένου 

Α. Εισαγωγή: θέση πάνω στο θέμα

Β. Δεδομένα:  χρήση επιχειρημάτων και τεκμηρίων για τη στήριξη της θέσης   μας   και των απόψεων που έχουμε για το θέμα

Γ. Ανασκευή: αντίκρουση της  αντίθετης θέσης

Δ. Κατάληξη: τελική θέση –συμπέρασμα –προϋποθέσεις για να ισχύσει η θέση αυτή

 Στα επιχειρηματολογικά κείμενα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε συνδετικές λέξεις –φράσεις:

α. που δηλώνουν ανάλογη σημασία :π.χ. επίσης ,βέβαια, συνεπώς…

β. που εκφράζουν πιθανότητα: μπορεί, είναι δυνατόν ,πιστεύω…

γ. που εκφράζουν δεοντολογία: πρέπει, χρειάζεται, κρίνεται απαραίτητο   κλπ

δ. Χρησιμοποιούμε αιτιολογικές προτάσεις.